Voorzitter Floris Sanders van de Raad voor de Volksgezondheid en Zorg (VGZ) komt bij zijn afscheid met een advies aan minister Hoogervorst. Wat Sanders betreft wordt gezond gedrag beloond en moeten mensen meer zelf betalen. Hij wijst hierbij op recent onderzoek waaruit blijkt dat "slechts" de helft van de bevolking de solidariteit in de gezondheidszorg in stand wil houden en dat 39% dat niet wil. Volgens mij is de helft nog steeds meer dan 39%, maar dat terzijde.
Wat Sanders en andere mensen die dit roepen schijnen te vergeten is dat mensen met een ongezonde levensstijl, net als mensen die buiten hun schuld chronisch ziek zijn, al extra betalen doordat zij de noclaim niet terug krijgen. Bovendien worden een aantal zaken die ongezond zijn al fors extra belast: denk aan de accijnzen op alcohol en tabak. Hierbij is trouwens het beleid van de regering wat tweeslachtig: wordt aan de ene kant geld gespendeerd aan compagnes om drankmisbruik tegen te gaan, aan de andere kant wordt de accijns op alcohol verlaagd. Dat laatste overigens niet om de gebruikers blij te maken: de bedoeling is dat de verlaging circa 150 miljoen opleverd en is dus feitelijk als stimulans voor een grotere alcohol consumptie bedoeld.
Het voorstel om gezonde produkten goedkoper te maken kan ik waarderen. Het idee van een discriminatie in de verzekeringspremie (of zelfs, zoals sommigen opperen, in de behandeling) zie ik echter totaal niet zitten. In de eerste plaats zadel je de arts daarmee op met een moreel probleem: in plaats van zich in de eerste plaats bezig te houden met het behandelen en zo mogelijk genezen van de patiënt moet deze eerst gaan beslissen of de patiënt niet zelf medeschuldig is. Ook het beroepsgeheim van de arts komt in het geding: deze zal toch degene zijn die de verzekeringsmaatschappij ervan op de hoogte moet brengen dat de oorzaak in een ongezonde levensstijl ligt. Dat lijkt me het vertrouwen tussen patiënt en arts niet bepaald bevorderen.
Een ander punt is dat de wetenschap nogal eens van inzicht veranderd. Tien jaar terug werd het als bijzonder ongezond gezien om meer dan 3 eieren per week te eten, nu verteld men weer dat een eitje per dag helemaal zo slecht nog niet is. Hoe gaan we dat doen als we iemand jarenlang extra hebben laten betalen voor een vermeende ongezonde levensstijl die dat volgens nieuwe inzichten helemaal niet blijkt te zijn?. En wat doen we in het omgekeerde geval; als iemand jarenlang in de veronderstelling verkeerde dat zijn levensstijl super gezond was en er wordt ontdekt dat dat bepaald niet het geval was? En wat wordt onze houding bij zaken waarbij de vraag of het ongezond is mede afhankelijk is van bijvoorbeeld genetische aanleg?
Bovendien krijg je nog met heel wat meer zaken te maken als je de solidariteit in de zorg overboord gooit: op welke zakeen moet een en ander dan van toepassing zijn? Want je kan het principe "eigen keus, dus zelf dokken" natuurlijk op veel meer zaken toepassen. Als we besluiten dat gevolgen van roken en drinken niet meer uit de collectieve pot betaald worden maar dat de rokers en drinkers daar zelf extra voor moeten betalen, waarom dan niet hetzelfde voor mensen die door overmatig eten te dik zijn? Waarom niet ook voor sportblessures? Waarom niet voor gebitsproblemen door te veel snoepen? Waarom zou iemand dan nog mee moeten betalen voor het feit dat iemand anders zo graag kinderen wil. En als dat laatste dan toch een eigen keuze is waarom moet ik dan via de belasting die ik betaal meebetalen aan de kinderbijslag, kinderkorting, onderwijs etcetera van al die kinderen, laten die ouders het mooi zelf betalen, zij kiezen er toch voor? En waarom moet ik als niet automobilist eigenlijk meebetalen aan de aanleg en onderhoud van wegen. En waarom zou een automobilist nog een deel van zijn belasting geld naar het openbaar vervoer moeten zien gaan?
Overdreven voorbeelden? Als je aan de solidariteit gaan morrelen bestaat er wel degelijk het risico dat die uiteindelijk als een kaartenhuis in elkaar stort. En zitten we daar nu echt op te wachten? Op een maatschappij waar alleen nog maar geldt "Ieder voor zich"?
Geen opmerkingen:
Een reactie posten