vrijdag, januari 27, 2006

Zwart-wit.

De Raad voor Werk en Inkomen (RWI) is met een advies gekomen om het zwart werken in de huishouding tegen te gaan en het witwerken te stimuleren. Na lezing van het rapport komt bij mij de vraag op of er niet nodig wat spinnewebben uit de hoofden bij ht RWI verwijderd moeten worden.

Het voornaamste wat het voorstel lijkt te doen is voor een hoop rechtsongelijkheid zorgen, een hoop administratieve rompslomp opleveren en de legalisatie van de in de praktijk al bestaande situatie zonder dat er enig voordeel tegenover staat.

Het zou mogelijk moeten worden huishoudelijke hulp zonder fiscale consequenties uit te betalen, de beloning zou dan niet in de belastingheffing betrokken worden, en niet van invloed zijn op zaken als huurtoeslag, zorgtoeslag en studiefinanciering. Over de heffingskortingen wordt in het rapport in het geheel niet gesproken, terwijl juist het effect op de algemene heffingskorting toch wel van belang is. Wordt die nog steeds uitbetaald als degene die als huishoudelijke hulp werkt verder geen inkomsten heeft? Zo niet dan zal er toch een belangrijk prijseffect optreden omdat de hulp toch die wegvallende heffingskortingteruggave weer terug zal willen verdienen. Zo ja dan versterkt dit nog het effect van het niet meerekenen van deze inkomsten voor diverse toeslagen en is er sprake van vergaande rechtongelijkheid t.o.v. andere belastingplichtigen.
En in feite wordt de huidige situatie waarin iemand voor twee dagen per week huishoudelijke hulp in dienst mag hebben zonder als werkgever te worden aangemerkt en waarbij de hulp weliswaar verplicht is van de inkomsten aangifte te doen, maar dat in de praktijk zelden doet, hiermee gelegaliseerd met als enig effect wat extra papierwerk.

De tweede mogelijkheid is het via bijvoorbeeld een uitzendburo inschakelen van de hulp, waarbij wel premies etcetera worden betaald. Door het invoeren van een aftrekmogelijkheid in de inkomstenbelasting voor deze uitgaven zou dan het tarief netto (na aftrek van het belastingvoordeel) net zo hoog moeten zijn als in het eerst genoemde systeem. In dit geval zouden de inkomsten wel meegerekend worden voor de diverse toeslagen en dergelijke. Dat levert de hulp dus een nadeel op dat ongetwijfeld in het uurtarief teruggevonden zal worden. Het enige voordeel voor de hulp is dat ze onder de sociale verzekeringen valt, maar met de vervanging van de WAO door de WIA en aangescherpte eisen voor het krijgen van een WW uitkering lijkt dit mij niet echt een vreselijk groot voordeel. Het lijkt me dus vooral geschikt om een flink aantal ambtenaren en de uitzendburo's handenvol werk te bezorgen.

De RWI constateert wel dat door het aftrekbaar maken van deze uitgaven de belastingopbrengst zal dalen. (dat door het dalen van het belastbaar inkomen in sommige gevallen ook diverse toeslagen hoger uit zullen vallen en dus een extra nadeel voor het rijk opleveren hebben ze kennelijk even over het hoofd gezien). Maar dat ziet de RWI niet als probleem. Door het niet meer zelf verrichten van deze werkzaamheden zullen toch immers de mensen die dergelijke hulp inschakelen meer kunnen gaan werken en daarmee de heffingsgrondslag voor de belastingen weer verbreden. Ze gaan er zelfs van uit dat het uiteindelijk effect op de belastingopbrengsten positief zal zijn. Een nogal kromme redenatie: dat werk wordt nu ook al door de zwartwerkende hulp gedaan, dus hoe daar meer tijd om te werken voor het gezin dat de hulp inschakelt uit voort moet komen is mij een raadsel.

In het laatste hoofdstuk van het rapport geeft de RWI te kennen het gewenst te vinden dat twee jaar na invoering van de regeling in kaart wordt gebracht in hoeverre de regeling heeft bijgedragen aan het ontwikkelen van de markt (aha; de crux wellicht: de regering zit weer op zijn stokpaardje van marktwerking en wil deze zelfs invoeren in een sector waar deze, weliswaar in het zwarte circuit, allang aanwezig is, zodat bedrijven er ook aan kunnen verdienen). De evaluatie zou ook inzicht moeten geven in eventueel opgetreden gewenste en ongewenste neveneffecten.

Misschien zou het slimmer zijn daar op voorhand eerst wat beter over na te denken?

Volgens mij gaat er van deze voorstellen totaal geen stimulans uit om het werk voortaan wit te doen, het levert niets extra's op, alleen veel rompslomp. Terwijl er wel een enorme rechtsongelijkheid in de voorstellen zit ingebakken. Een ongelijkheid die weliswaar nu in de praktijk ook bestaat, maar waarbij nu tenminste nog een kans bestaat dat er tegen opgetreden wordt op het moment dat het zwartwerken geconstateerd wordt. Het lijkt mij niet wenselijk deze ongelijkheid wettelijke goedkeuring te geven.

Geen opmerkingen: