Begrijpen.

Vertalen van buitenlandse teksten blijkt geregeld te hoog gegrepen voor de dames en heren vertalers, veelal bij gebrek aan kennis over het onderwerp.

Vaak gaat het dan om de vertaling van documentaires. Zo kwam ik al een keer een documentaire over krokodillen tegen waarvan de vertaler wist te melden dat door de temperatuur tijdens het broeden het geslacht van het jong bepaald werd. Het ging er daarbij om of de temperatuur boven of beneden de 51 graden celcius was. Leuk geprobeerd, maar boven de 51 graden krijg je hooguit gekookte eieren, geen jonge krokodillen, maar dat had de vertaler/ster even niet begrepen. Men had de 92 graden Fahrenheit keurig door 1,8 gedeeld maar was even vergeten er eerst 32 van af te trekken, had men dat wel gedaan dan was men keurig op ruim 33 graden uitgekomen.

Een andere documentaire, over Pearl Harbour, presteerde het om "Battleship Row was under attack" ter vertalen als "een hele rij slagschepen werd aangevallen". Kennelijk ontdekte men op een gegeven moment dat dit niet correct was: bij een volgende vertoning van een documentaire over Pearl Harbour vertaalde men dezelfde zin dus maar als "Het slagschip de Row werd aangevallen". Terwijl het toch echt gewoon de naam van het deel van de marinehaven was waar de slagschepen afmeerden, als je het al wilt vertalen dan zou "de Slagschipkade" nog het dichtst in de buurt komen, maar dat had de vertaler/ster even niet begrepen.

Nu kan ik me voorstellen dat bij zo'n vertaalbureau niet voor elk onderwerp een op dat gebied deskundig vertaler aanwezig is, maar dit zijn toch wel slordige foutjes.

Ook de vertalers van de NOS blijken af en toe het spoor bijster. Gisteren werd tijdens de uitzending van de toespraak van Bill Clinton "We would loose 15 feet of Manhattan" ondanks de haast keurig vertaald als "we zouden vijf meter van Manhattan kwijtraken", weliswaar wat naar boven afgerond maar redelijk correct. Nadat men er wat langer over na had kunnen denken sloeg echter kennelijk de twijfel toe: in het journaal was de vertaling aangepast en heette het dat ze 15 meter van Manhattan kwijt zouden raken en dat bleef ook in latere journaals gehandhaafd. Nu hebben zowel mensen die in global warming geloven als mensen die daar niet in geloven nog al eens de neiging zaken te overdrijven, maar in dit geval valt Bill Clinton niets te verwijten en was het de vertaler/vertaalster die het even niet begrepen had.

Bill Clinton bracht trouwens een heel goed punt naar voren: volgens sommigen is er nog maar voor 35 jaar olie in winbare voorraden. Volgens anderen hoeven we ons nergens druk om te maken want er is nog voor 100 jaar. B.C. gaf, in mijn ogen geheel correct, aan dat die honderd jaar helemaal geen reden is om gerustgesteld achterover te gaan leunen: 100 jaar is op de totale schaal van de menselijke geschiedenis nauwelijks beter dan 35 jaar en nog steeds behoorlijk nabije toekomst, bovendien zijn er voor energievoorzieningen dan misschien alternatieven te vinden voor de olie echt op is, olie wordt echter ook gebruikt voor heel wat andere producten: probeer je bijvoorbeeld maar eens een wereld voor te stellen zonder kunststoffen. Maar dat schijnen een hoop mensen niet te begrijpen.